Herbert Chapman ο πρωτοπόρος

H Barcelona του Guardiola και το "τίκι-τάκα" ήταν κάτι το εξωπραγματικό πριν λίγα χρόνια επίσης, όπως και η εξαιρετική (και αδικημένη) Roma του Luciano Spalletti με το σύστημα 4-6-0 για αυτούς που βλέπουν ποδόσφαιρο τα τελευταία 7-8 χρόνια. Μια ομάδα που χαιρόσουν κυριολεκτικά να βλέπεις . Φυσικά υπάρχει και η Wunderteam του Hugo Meisl. Η Εθνική Αυστρίας του 1920 που πατώντας και αυτή στις τακτικές του Jimmy Hogan εντυπωσίασε τους πάντες εκείνη τη δεκαετία και ουσιαστικά οδήγησε στο ποδόσφαιρο των Ούγγρων του Puskas ,λίγα χρόνια αργότερα, και φυσικά στο ποδόσφαιρο του μυθικού Αυστριακού Ernst Happel. Για πολλούς ο τελευταίος θεωρείται ως ο κορυφαίος προπονητής στην ιστορία του αθλήματος.

Τι γίνεται όμως με το Αγγλικό ποδόσφαιρο. Ποιος είναι ο άνθρωπος που έφερε ένα σωρό καινοτομίες και άλλαξε προς το καλύτερο το ποδόσφαιρο των Άγγλων; Για να απαντήσουμε στην ερώτηση θα πάμε σχεδόν 80 χρόνια πίσω και θα θυμηθούμε τον Herbert Chapman. Τον κορυφαίο Βρετανό προπονητή , όπως ψηφίστηκε το 2004, στην ιστορία του ποδοσφαίρου στο Νησί. Εκείνα τα χρόνια οι περισσότερες ομάδες χρησιμοποιούσαν το σύστημα 2-3-5 με τον Άγγλο προπονητή να "πατάει" πάνω στα συστήματα των Αυστριακών και να δημιουργεί το 3-4-3 κατακτώντας τα πάντα στο διάβα του. Ας τα πάρουμε όμως απ'την αρχή.

Ο Herbert Chapman γεννήθηκε στις 19 Ιανουαρίου του 1878 και αγωνίστηκε ως επιθετικός σε αρκετές ομάδες μέχρι το 1909 όταν και έβαλε τέλος στην ποδοσφαιρική του καριέρα στη Northampton Town. Μεταξύ των ομάδων που έπαιξε ποδόσφαιρο ήταν η Tottenham και η Sheffield United. Το 1921 αναλαμβάνει τα ηνία της Huddersfield Town (έμεινε εκεί ως το 1925) και κατέκτησε μαζί με τους terriers τρεις τίτλους. Το FA Cup του 1923 και τα πρωταθλήματα του '24 και '25. To καλοκαίρι του 1925 θα αναλάβει την Arsenal και θα χτίσει τον τεράστιο μύθο του. Το πρώτο πράγμα που έκανε ο Chapman όταν ανέλαβε τους "gunners" ήταν να φέρει στην ομάδα τον Charlie Buchan. Ο διεθνής Άγγλος επιθετικός ήταν ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία της Sunderland και στο πρόσωπο του ο σπουδαίος προπονητής βρήκε τον άνθρωπο που τον βοήθησε να αλλάξει το άθλημα. Μεγάλο προσόν του Chapman ήταν πως άκουγε τις συμβουλές των συνεργατών του αλλά και των παικτών του σε αντίθεση με τους κορυφαίους managers στην ιστορία του Βρετανικού ποδοσφαίρου.

1924 Huddersfield και Chapman

Εκείνη τη σαιζόν άλλαξαν οι κανονισμοί με το off side να μπαίνει στο ποδόσφαιρο. O Buchman είχε την ιδέα να περάσει ο κεντρικός μέσος στην άμυνα (κάνοντας τους stopper τρεις)με τον προπονητή του να δέχεται αυτή την συμβουλή.Η άμυνα είχε έξτρα βοήθεια αλλά τι θα γίνονταν με τον άξονα; Έμφαση δόθηκε αμέσως στα άκρα αλλά και στους πλάγιους επιθετικούς που παίζοντας πιο εσωτερικά έδιναν βοήθειες τόσο στα κεντρικά χαφ αλλά  και στην επίθεση παίζοντας ουσιαστικά ως επιτελικοί μέσοι. Το σύστημα δεν απέδωσε αμέσως καρπούς και δεν υπήρχε καλύτερη απόδειξη από την ήττα με 7-0 από τη Newcastle. Οι μεγάλες αλλαγές άλλωστε θέλουν αρκετή υπομονή και σίγουρα υπήρχαν πολλά ακόμα να αλλάξουν. Η δεύτερη θέση πίσω από τη Huddersfield (η πρώτη ομάδα που πήρε τρεις σερί τίτλους) ήταν ένα γερό χτύπημα με τον Buchman να ορκίζεται πως θα φέρει την ομάδα στην κορυφή αρκεί να τον αφήσουν να δουλέψει με τους δικούς του όρους. Αυτό και έγινε με το πλάνο πενταετίας να μπαίνει σε εφαρμογή από το καλοκαίρι του 1926 και το σύστημα WM (Όπως ονομάστηκε) να τελειοποιείται τα επόμενα χρόνια.

Arsenal και Chapman στα 30's

Ο Herbert Chapman εκτός της "παγίδας" στο off side, του ασφυκτικού pressing, της κίνησης των εξτρέμ και τη βοήθεια που έδιναν αυτοί σε αμυντικούς και κεντρικούς επιθετικούς, εκτός του νέου συστήματος 3-4-3 έφερε και ένα σωρό άλλες καινοτομίες στο ποδόσφαιρο, εκτός τακτικών. Ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε φυσικοθεραπευτές και μασέρ δίνοντας μεγάλο βάρος στην καλή υγεία των παικτών. Ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε τμήμα scouting, ήταν ο πρώτος που έβαλε αριθμούς στις φανέλες των παικτών για να τους βοηθά να καταλαβαίνουν καλύτερα που βρίσκεται ο συμπαίκτης τους. Ήταν ο πρώτος που πρότεινε φωτισμό στο γήπεδο (αν και η πρόταση του είχε απορριφθεί από την FA τα πρώτα χρόνια).

Bob John, Herbert Chapman και Alex James to 1932

Με τις προσθήκες των Alex James της Preston North End και David Jack της Bolton ο Chapman συμπλήρωσε τους Cliff Bastin και Joe Hulme και έφτιαξε σιγά σιγά την ομάδα που θα έφτανε στην κατάκτηση τίτλων τα επόμενα χρόνια. Το Κύπελλο του 1930 με 2-0 απέναντι στη Huddersfield Town  και το πρωτάθλημα του 1931 (το πρώτο στην ιστορία των "κανονιέρηδων") έδειξαν σε όλους πως επιτέλους το σχέδιο του Chapman είχε φέρει αποτελέσματα. Τα πρωτάθλημα του '33 ήταν το τελευταίο για τον σπουδαίο προπονητή καθώς το Γενάρη του '34 άφησε την τελευταία του πνοή από πνευμονία. Φυσικά το έργο του συνεχίστηκε και η Arsenal κατέκτησε τόσο το πρωτάθλημα του 1934 και του 1935 , όπως και αυτό του 1938 με προπονητή τον Joe Shaw (για έξι μήνες μετά το θάνατο του Chapman) και τον George Allison μέχρι και το 1947.

Το άγαλμα του σπουδαίου προπονητή

Ο Herbert Chapman δεν ήταν απλώς ένας άνθρωπος του ποδοσφαίρου. Ο Άγγλος ήταν ένας σπουδαίος οραματιστής του αθλήματος, άριστος γνώστης και φυσικά με ιδέες πολύ μπροστά της εποχής του. Το σύστημα WM φυσικά δουλεύτηκε και τελειοποιήθηκε τα επόμενα χρόνια, φτάνοντας στις μέρες μας με τα πολυσύνθετα συστήματα να έχουν κατακλύσει το άθλημα. Εν έτη 1930 πάντως αυτά που πρόσθεσε ο Chapman στο ποδόσφαιρο οι περισσότεροι δεν μπορούσαν ούτε να τα σκεφτούν, πόσο μάλλον να τα εφαρμόσουν. Αν και υπάρχουν αρκετοί επικριτές (αυτό γίνεται με όλους όλους κάνουν καλά τη δουλειά τους και είναι μεγάλο "προσόν" της ανθρώπινης φύσης) ο Herbert Chapman είναι ο άνθρωπος που εκμοντέρνισε το ποδόσφαιρο και έβαλε ένα μεγάλο "λιθαράκι" στον εξωραϊσμό του. 

Το άγαλμα του αναμορφωτή της Arsenal βρίσκεται έξω από το Emirates δίπλα σε αυτά του Arsene Wenger, Tony Adams και Thierry Henry.